ابدان اخرویاَبْدانِ اُخْرَوی، یکی از مسائل مورد بحث متکلمان و فیلسوفان می‌باشد. ۱ - اختلافات ابدان دنیوی و اخرویصدرالدین شیرازی (ملاصدرا) (د ۱۰۵۰ق/۱۶۴۰م) اختلافاتی میان ابدان دنیوی و ابدان اخروی ذکر کرده است، از جمله: ۱. ابدان اخروی بر خلاف ابدان دنیوی قابل فساد و تباهی نیستند؛ [۱]
صدرالدین شیرازی، عرشیه، ج۱، ص۲۵۰، به کوشش غلامحسین آهنی، اصفهان، ۱۳۴۱ش.
۲. ابدان اخروی دارای روح و حیاتند و بلکه عین حیاتند یعنی حیات در آن‌ها ذاتی است نه عرضی، در حالی که برخی از ابدان دنیوی دارای روح و حیات و بعضی فاقد آنند؛ [۲]
صدرالدین شیرازی، عرشیه، ج۱، ص۲۵۱-۲۵۲، به کوشش غلامحسین آهنی، اصفهان، ۱۳۴۱ش.
۳. ابدان اخروی بر حسب اعداد تصورات نفوس و ادراکات، نامتناهی هستند زیرا براهین تناهی ابعاد در آنگونه ابدان جریان ندارد؛ [۳]
صدرالدین شیرازی، عرشیه، ج۱، ص۲۵۲، به کوشش غلامحسین آهنی، اصفهان، ۱۳۴۱ش.
۴. ابدان اخروی متوسط بین دو عالم بوده و جامع تجرد و تجسمند و بیش‌تر لوازم و عوارض ابدان دنیوی را فاقدند؛ [۴]
صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، ج۹، ص۱۸۳، اسفار، قم.
۵. میان ابدان اخروی تزاحم نیست؛ [۵]
صدرالدین شیرازی، عرشیه، ج۱، ص۲۵۲، به کوشش غلامحسین آهنی، اصفهان، ۱۳۴۱ش.
۶. ابدان دنیوی تدریجی‌الحدوث‌اند و ابدان اخروی دفعی الحدوث. [۶]
صدرالدین شیرازی، مفاتیح‌الغیب، ج۱، ص۶۰۰، به کوشش محمد خواجوی، تهران، ۱۳۶۳ش.
۲ - فهرست منابع(۱) صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، اسفار، قم. (۲) صدرالدین شیرازی، عرشیه، به کوشش غلامحسین آهنی، اصفهان، ۱۳۴۱ش. (۳) صدرالدین شیرازی، مفاتیح‌الغیب، به کوشش محمد خواجوی، تهران، ۱۳۶۳ش. ۳ - پانویس
۴ - منبعسید جعفر سجادی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابدان اخروی». |